พระราชดำริ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพล
อดุลยเดช บรมนาถบพิตร
ที่เป็นจุดเริ่มต้นของการก่อตั้ง
"หน่วยทันตกรรมพระราชทาน ในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว"
พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร ได้มีพระราชดำรัสถามทันตแพทย์ประจำพระองค์ ศาสตราจารย์ พันโท ทันตแพทย์ สี สิริสิงห เมื่อเสร็จสิ้นจากการถวายการรักษาพระทนต์ ทำให้ทรงทราบว่าประชาชนที่อยู่พื้นที่ห่างไกล เวลามีปัญหาเกี่ยวกับสุขภาพช่องปากและฟัน จะไม่มีทันตแพทย์คอยให้บริการรักษา เพราะทันตแพทย์จะมีเฉพาะโรงพยาบาลประจำจังหวัดเท่านั้น พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร จึงทรงพระราชทานคำแนะนำความว่า
และได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ
พระราชทานรถยนต์ทำฟันเคลื่อนที่
พร้อมอุปกรณ์เพื่อให้ทันตแพทย์อาสาสมัคร
สามารถออกให้บริการประชาชน
ในถิ่นทุรกันดาร
ในนามของ
หน่วยทันตกรรมพระราชทานในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
โดยมี
ศาสตราจารย์
พันโท ทันตแพทย์ สี สิริสิงห
เป็นผู้อำนวยการหน่วยทันตกรรมพระราชทานฯ
หน่วยทันตกรรมพระราชทานในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ออกปฏิบัติงานให้บริการทันตกรรมเคลื่อนที่เป็นครั้งแรก เมื่อวันที่ ๑๙ เมษายน ๒๕๑๓ โดยเริ่มต้นที่อำเภอทับสะแกจังหวัดประจวบขีรีขันธ์เรื่อยขึ้นมาจนถึงจังหวัดนครปฐม ตามรับสั่งของพระบาทสมเด็จประปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนารถบพิตร ซึ่งรถทันตกรรมเคลื่อนที่พระราชทานจะจอดให้บริการรักษาและดูแลสุขภาพช่องปากให้กับราษฏรที่ยากจนตามตำบลและอำเภอต่างๆ ตลอดเส้นทางแห่งละ ๑ วัน
จากพระราชกระแสดังกล่าวแสดงถึงน้ำพระราชหฤทัยอันเปี่ยมด้วยพระเมตตาที่มุ่งหวังจะให้พสกนิกรในพื้นที่ห่างไกลได้เข้าถึงการบริการรักษาทางทันตกรรมและมีสุขภาพช่องปากที่ดี ปราศจากความทุกข์อันเกิดจากโรคเช่นเดียวกับพระองค์ เพื่อให้พสกนิกรทั่วทุกภูมิภาคมีโอกาสเข้าถึงบริการทางทันตกรรมตามพระราชประสงค์พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนารถบพิตร พระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานรถยนต์ทำฟันเคลื่อนที่จำนวน ๑ คัน เพื่อใช้เป็นหน่วยทันตกรรมเคลื่อนที่ส่วนพระองค์ โดยทรงประกอบพิธีเจิมรถเพื่อเป็นสิริมงคล เมื่อวันที่ ๑๘ เมษายน ๒๕๑๓ ณ พระราชวังไกลกังวล อ.หัวหิน จ.ประจวบคีรีขันธ์
ในเวลาต่อมาพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร ได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานพระบรมราชานุญาตให้จัดตั้งหน่วยทันตกรรมพระราชทานขึ้นในภูมิภาคต่างๆ รวมปัจจุบันมีมหาวิทยาลัยในสังกัดของหน่วยทันตกรรมพระราชทาน ในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ๗ มหาวิทยาลัย และ ๑ โรงพยาบาล โดยมีกำหนดการออกให้บริการทันตกรรมในจังหวัดต่างๆ เป็นประจำโดยเฉลี่ยเดือนละ ๑ ครั้ง และในทุกปีจะร่วมกันออกให้บริการ หน่วยทันตกรรมเคลื่อนที่ในถิ่นทุรกันดารอย่างน้อยปีละ ๑ ครั้ง ครั้งและ ๑ สัปดาห์
พระราชดำรัส
พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร
ศาสตราจารย์ พันโท ทันตแพทย์ สี
สิริสิงห
ตลอดระยะเวลา 9 ปี นับตั้งแต่ปี พ.ศ. 2513-2515 ศาสตราจารย์ พันโท ทันตแพทย์ สี สิริสิงห
ผู้อำนวยการหน่วยทันตกรรมพระราชทานฯ ได้นำทันแพทย์ออกให้บริการทันตกรรมแก่ประชาชนรวม 107,903 ราย
ในพื้นที่จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ เพชรบุรี นครปฐม กาญจนบุรี ราชบุรี ฉะเชิงเทรา ปราจีนบุรี จันทบุรี
ตราด นครสวรรค์ ชัยนาท อุทัยธานี สิงห์บุรี สุพรรณบุรี พระนครศรีอยุทธยา พิจิตร อ่างทอง และสระบุรี
ศาสตราจารย์พิเศษ
ทันตแพทย์หญิง
ท่านผู้หญิงเพ็ชรา เตชะกัมพุช
เมื่อศาสตราจารย์ พันโท ทันตแพทย์ สี สิริสิงห ถึงแก่อนิจกรรม ศาสตราจารย์พิเศษ
ทันแพทย์หญิงท่านผู้หญิงเพ็ชรา เตชะกัมพุช ได้เป็นผู้อำนวยการหน่วยทันตกรรมพระราชทานฯ
ปฏิบัติหน้าที่ต่อเรื่อยมาจนถึงปัจจุบัน โดยที่ปรึกษาผู้อำนวยการดังนี้ 1) นายวรวิทย์ จำปีรัตน์ 2)
ดร.นพ.พรเทพ ศิริวนารังสรรค์ 3) ดร.ประจิตต์ โรจนพฤกษ์ และ 4) รศ.ทพญ.วาสนา พัฒนพีระเดช เป็นเลขานุการ
ปัจจัยสำคัญประการหนึ่งที่ทำให้
หน่วยทันตกรรมพระราชทานฯ
มีการพัฒนาอย่างต่อเนื่องก็คือ
พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร
ทรงติดตามการดำเนินงาน
และพระราชทานคำแนะนำอยู่เสมอ
ดั่งพระราชการแสความว่า...
ปัจจุบันหน่วยทันตกรรมพระราชทานฯ
สามารถให้บริการตรวจฟัน
วินิจฉัยด้วยภาพรังสี ถอนฟัน
ผ่าตัดฟันคุด
ขูดหินปูน อุดฟัน รักษาคลองรากฟัน ใส่ฟันเทียมบางส่วนชนิดถอดได้
ใส่ฟันเทียมทั้งปาก
และให้ความรู้ด้านทันตสุขศึกษาได้ทั้งหมด
ภายในหน่วยทันตกรรมเคลื่อนที่
จนนำมาสู่การขนาดนามว่าเป็น
"หน่วยทันตกรรมเคลื่อนที่ที่ใหญ่ที่สุด"
มีทันตแพทย์อาสาสมัครและบุคลากรสายสนับสนุนเข้าร่วมปฏิบัติงาน 100-150 คน
มีทันตแพทย์อาสาสมัครจากต่างประเทศ เช่น ญี่ปุ่น จีน เยอรมัน ร่วมให้บริการด้วย
สามารถให้บริการประชาชนได้ประมาณวันละ 1,500-1,800 คน